ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਨਵਾਂ ਸਾਧਾਰਨ ਜੀਵਨ(New Normal life in times of Coronavirus)

“ਬਦਲਾਅ ਕੁਦਰਤ ਨਿਯਮ ਹੈ, ਜੋ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਬਦਲਦਾ”,ਇਹ ਕਥਨ ਅੱਜ ਦੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਢੁੱਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ(Coronavirus) ਨਾਂ ਦੀ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਚੱਲਦੇ ਲਾਗੂ ਹੋਏ ਤਾਲਾਬੰਦੀ(Lockdown) ਨੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਵੀ ਇਹ ਗੱਲ ਸਿਖਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ, ਹੁਣ ਅਜਿਹੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਜਾਂ ਆਦਤਾਂ ਪਾਲ ਲਾਈਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਅਸੀਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਸੀ ਅੱਤੇ ਨਾ ਹੀ ਇਹਨਾਂ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ ਸੀ। (New Normal life in times of Coronavirus)

ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਨਵਾਂ ਸਾਧਾਰਨ ਜੀਵਨ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ:

ਮਾਸਕ(Mask) ਦੀ ਵਰਤੋਂ, ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਹੱਥ ਧੋਣਾ, ਘਰ ਬੈਠੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ(Work from home), ਸੋਸ਼ਲ ਡਿਸਟੈਂਸਇੰਗ(Social Distancing) ਆਦਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਤਾਲਾਬੰਦੀ(Lockdown) ਵਿੱਚ ਢਿੱਲ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਅੱਤੇ ਸਭ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਜਿੰਨੀ ਦੇਰ ਇਸਦਾ ਇਲਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਲੱਭਦਾ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਯਕੀਨਨ ਬਣਾਉਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਅੱਤੇ ਕੁੱਝ ਸੁਝਾਅ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ;

ਮਾਸਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ:

ਜਿਵੇਂ ਸ਼ੇਵ ਕਰਨਾ ਅੱਤੇ ਦਾੜ੍ਹੀ ਸਹੀ ਰੱਖਣ ਨੂੰ ਸ਼ਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਾਸਕ(mask) ਪਾਉਣਾ ਵੀ ਇੱਕ ਸ਼ਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਹੈ। ਘਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਲਈ ਮੂੰਹ ਢੱਕਣਾ, ਲੱਗਭਗ ਹਰ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਮਾਸਕ ਉਪਲੱਬਧ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਘਰ ਬਣੇ ਮਾਸਕ, ਪਰਨੇ, ਚੁੰਨੀ ਨਾਲ ਮੂੰਹ ਜ਼ਰੂਰ ਢੱਕਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਮਾਸਕ ਨੱਕ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਨਾ ਬੰਨੋ। ਆਪਣੀ ਠੋਡੀ ਨੂੰ ਨੰਗਾ ਨਾ ਛੱਡੋ। ਢਿੱਲੇ ਮਾਸਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੋ। ਇਹ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਡਿਜ਼ਾਇਨਰ ਮਾਸਕ(mask) ਦੀ ਮੰਗ ਵੱਧ ਜਾਵੇ। 

ਸਾਫ਼-ਸਫ਼ਾਈ(Hygiene):

ਨਿੱਜੀ ਸਾਫ਼-ਸਫ਼ਾਈ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਆਪਣੇ ਆਲ਼ੇ-ਦੁਆਲੇ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਸੁਥਰਾ ਰੱਖਣਾ ਵੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ। ਹਰ ਕਿਸੇ ਉਪਰੀ ਵਸਤੂ ਨੂੰ ਹੱਥ ਲਾਉਣ ਤੋਂ ਪ੍ਰਹੇਜ ਕਰੋ, ਜੇਕਰ ਹੱਥ ਲਾਉਣਾ ਵੀ ਪਾਵੇ ਤਾਂ ਸਾਬਣ ਨਾਲ ਹੱਥ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧੋਵੋ ਜਾਂ ਲਾਹਣ ਨਾਲ ਬਣੇ ਰੋਗਾਣੂ-ਮੁਕਤ ਘੋਲ(sanitizer) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਸਾਬਣ ਜਾਂ ਰੋਗਾਣੂ-ਮੁਕਤ ਘੋਲ(sanitizer) ਨਾਲ ਰੱਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ। ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਨੂੰ ਹੱਥ ਨਾ ਲਾਓ, ਹੋ ਸਕੇ ਤਾਂ ਨੱਕ ਵਿੱਚ ਉਂਗਲ ਕਰਨ ਜਾਂ ਅੱਖਾਂ ਮੱਲਣ ਤੋਂ ਗੁਰੇਜ਼ ਕਰੋ। ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੀ ਨੂੰ ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰਾ ਰੱਖੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਮੱਛਰਾਂ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਵੀ ਰਾਹਤ ਮਿਲੇਗੀ। ਦਰਵਾਜ਼ਿਆਂ ਦੇ ਹੈਂਡਲ ਵੀ ਰੋਗਾਣੂ-ਮੁਕਤ(disinfect) ਕਰੋ। 

ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਰੋਗਾਂ ਨਾਲ ਲੜਨ ਯੋਗ ਬਣਾਉ:

ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਦਾ ਇਹ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਉਪਾਅ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਗ ਰੋਗਾਂ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੀ ਯੋਗਤਾ(Immunity) ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਆਦਤਾਂ ਬਦਲ ਕੇ ਵਧਾਇਆ ਵੀ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ, ਚੰਗੀ ਨੀਂਦ, ਹਲਕੀ ਕਸਰਤ ਅੱਤੇ ਯੋਗ ਅਭਿਆਸ , ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤ(Supplements) ਲੈ ਕੇ ਆਦਿ। ਫ਼ਲ ਅੱਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਭਰਪੂਰ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਸ਼ਰਾਬ ਅੱਤੇ ਤੰਬਾਕੂ ਆਦਿ ਦਾ ਸੇਵਨ ਨਾ ਕਰੋ। ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਤੇ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਲਿੰਕ ਤੇ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹੋ। 

ਸਮਾਜਿਕ ਬਦਲਾਅ:

ਸਮਾਜ ਦੇ ਹਰ ਵਰਗ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਆਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਧਾਰਮਿਕ ਅੱਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵਰਗਾਂ ਤੇ ਵੀ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ:

• ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵੱਢੇ ਇਕੱਠ ਤੇ ਮਨਾਹੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਲੋੜ ਪਾਵੇ ਵੀ ਤਾਂ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਮੰਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ।
• ਵਿਆਹ ਸ਼ਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾਧਾਰਨ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸਕੇ ਸਬੰਧੀਆਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿੱਚ ਕਰੋ।
• ਸੈਰ ਸਪਾਟੇ ਵਾਲੀਆਂ ਜਗ੍ਹਾਂ(Tourist places) ਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਡਿਸਟੈਂਸਿੰਗ(Social distancing) ਆਦਿ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਪਾਲਣਾ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
• ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ, ਮਾਲਾਂ, ਜਿਮ ਅੱਤੇ ਭੀੜ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
• ਬਿਨਾਂ ਵਜ੍ਹਾ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪ੍ਰਹੇਜ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ।  ਇਸ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਤੇ ਬੋਝ ਅੱਤੇ ਸੰਕ੍ਰਮਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਘੱਟ ਹੋਵੇਗਾ।
• ਆਵਾਜਾਈ ਲਈ ਜਨਤਕ ਸਾਧਨਾਂ(Public Transport) ਦੀ ਘੱਟ ਵਰਤੋਂ ਹੋਵੇਗੀ।
• ਭੀੜ ਤੋਂ ਬੱਚਣ ਲਈ ਈ-ਕਾਮਰਸ(E-commerce) ਵੈਬਸਾਈਟਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
• ਔਨਲਾਈਨ ਭੁਗਤਾਣ(Online payment) ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਸ ਤਰਾਂ ਮੁਦਰਾ ਦੇ ਵਟਾਂਦਰੇ ਨਾਲ ਸੰਕ੍ਰਮਣ(infection) ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
• ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਸਕੂਲਾਂ/ਕਾਲਜਾਂ ਦੇ ਕੰਮਕਾਜ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ। ਔਨਲਾਈਨ ਪੜ੍ਹਾਈ(Online education) ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਇਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਇੱਕ ਲੇਖ ਇਸ ਲਿੰਕ ਤੇ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹੋ।
• ਬਣਾਉਟੀ ਬੁੱਧੀ(Artificial intelligence) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਆਮ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਕੰਮਕਾਜੀ ਆਦਤਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ

ਵੱਖ ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਖੁੱਲਣ ਨਾਲ ਕੰਮਕਾਜੀ ਆਦਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਦਲਾਅ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਣਗੇ। ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋਂ ਵਾਲੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਲਮ, ਕੀ-ਬੋਰਡ, ਡੈਸਕ, ਕੁਰਸੀ ਅੱਤੇ ਫਾਈਲਾਂ ਆਦਿ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੋਗਾਣੂ ਮੁਕਤ ਕਰੋ। ਤਾਲਾਬੰਦੀ(Lockdown) ਨਾਲ ਇਹ ਸਾਬਿਤ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਘਰ ਬੈਠੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਵਪਾਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਦਫ਼ਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭੀੜ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸੰਬੰਦੀ ਤਕਨੀਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਾਧਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ ਜਿਵੇਂ ਕਿ: ਟੈਲੀਪਰੇਸੈਂਸ(telepresence) ਆਦਿ। ਸਿਹਤ ਬੀਮਾ ਅੱਤੇ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਵਪਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਾਧਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ, ਇਹਨਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁਜਗਾਰ ਵੱਧਣ ਦੀ ਵੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਡ੍ਰੋਨ(Drones) ਅੱਤੇ ਰੋਬੋਟਸ(Robots) ਵਰਗੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਿਕਾਸ ਹੋਵੇਗਾ। 

ਪਹਿਲਾਂ ਅਸਾਧਾਰਨ(abnormal) ਲੱਗਣ ਵਾਲੇ ਕੰਮ, ਸੇਵਾਵਾਂ, ਵਸਤਾਂ, ਸਾਧਨ ਅੱਤੇ ਆਦਤਾਂ ਹੁਣ ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਸਾਧਾਰਨ ਜੀਵਨ(New Normal life in times of Coronavirus) ਦਾ ਅੰਗ ਹੋਣਗੇ। ਬਾਕੀ ਸਮਾਜ ਅੱਤੇ ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕਿੰਨੀ ਬਦਲੇਗੀ, ਇਹ ਤਾਂ ਸਮੇਂ ਨਾਲ ਹੀ ਪਤਾ ਲੱਗ ਸਕੇਗਾ। 

ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ(Coronavirus) ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਹੋਰ ਲੇਖ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਹਨ:

• ਕੀ ਹੈ ਕੋਰੋਨਾਵਿਰਸ?
• ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਰੋਗਾਂ ਨਾਲ ਲੜਨਯੋਗ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ?
• ਕੀ ਹੈ ਪਲਾਜ਼ਮਾ ਥੈਰੇਪੀ?
• ਕਿਵੇਂ ਲਾਭਕਾਰੀ ਹੈ ਯੋਗ ਅਭਿਆਸ?

ਨੋਟ: ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਅੱਤੇ ਸੁਝਾਅ ਦੇਣ ਲਈ ਕੰਮੈਂਟ ਕਰੋ, ਚੰਗਾ ਲੱਗੇ ਤਾਂ ਲਾਇਕ ਵੀ ਕਰੋ। ਫੇਸਬੁੱਕ, ਟਵਿੱਟਰ ਅੱਤੇ ਇੰਸਤਾਗ੍ਰਾਮ ਤੇ ਫ਼ੋੱਲੋ ਕਰੋ।  ਇਹ ਸਭ ਨਿੱਜੀ ਵਿਚਾਰ ਹਨ, ਜੋ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਸਹੀ ਜਾਂ ਗ਼ਲਤ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਵੱਖ ਵੱਖ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਵਿਚਾਰਾਂ ਅੱਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ PBTimes ਮੁੱਖ ਪੰਨੇ ਤੇ ਜਾਓ।